+0 بیهن
رنگ ها در ترکی
آغ سفید ساری زردقارا/ قره سیاه گؤی آبی
یاشیل سبز قیرمزی قرمز
بوز خاکستری نارینجی نارنجی
گوموشو نقره ای قیزیلی طلایی
چهرایی صورتی بنؤوشه‌یی بنفش
قهوه‌یی قهوه‌ای
�
+0 بیهن
قارا/ قره سیاه گؤی آبی
یاشیل سبز قیرمزی قرمز
بوز خاکستری نارینجی نارنجی
گوموشو نقره ای قیزیلی طلایی
چهرایی صورتی بنؤوشه‌یی بنفش
قهوه‌یی قهوه‌ای
+0 بیهن
در
زبان ترکی صفت قبل از اسم قرار می‌گیرد.
گؤزل گول گل
زیبا
گؤی کؤینک پیراهن آبی
قوجا کیشی مرد پیر
آغیر داش سنگ سنگین
دنیز نه رنگ‌دی؟ دریا چه رنگی است؟
گؤی‌دو. آبی است.
چند صفت پرکاربرد
گؤزل زیبا یاخچی خوب سویوق سرد
چیرکین زشت پیس بد ایستی گرم
آغیر سنگین اوزون بلند خیردا کوچک
یونگول سبک قیسا/گوده کوتاه یئکه بزرگ
اوجوز ارزان باغلی بسته اوزاق دور
باهالی گران آچیق باز یاخین نزدیک
جاوان جوان یاواش آرام،
آهسته بوش خالی
قوجا پیر یئیین سریع دولو پر
چوخ زیاد یئنی نو، جدید دؤولتلی ثروتمند
آز کم اسکی قدیمی کاسیب فقیر
برک سفت چتین سخت کیچیک کوچک
تمیز تمیز اوجا بلند کؤک چاق
چیرکلی کثیف آلچاق کوتاه آریق لاغر
+0 بیهن
بره‌یه* چاتمامیش یولو ایتیردین
اووو تانیاسان ایزیندن گرك
كؤلگه‌نین آلتیندا دولاناق دئدین
ایگیدین كؤلگه‌سی اؤزوندن گرك
دانیشدین همشه اؤزگه آدیندان
اؤز آدین اؤز سؤزون چیخدی یادیندان
بسدی یارالاما قول قانادیندان
قوشو دا ویراسان گؤزوندن گرك
دئدین گلجك‌له یاشاییرام من
گؤرمه‌دیم هله كی سن یول اوسته‌سن
اگر گلجگه اوچماق ایسته‌سن
مؤحكم یاپیشاسان بو گوندن گرك
______
بره:
گذرگاه. معبر. كمین. كمینگاه. راه فرار. راه گریز. مرز راه بین قطعات جالیز. جوی باریك برای آبیاری كشتزارها. راه آب.
قوشوق: بختیار واهابزاده، آخی دونیا فیرلانیر، نشر پینار
+0 بیهن
قوشوقچو : رضا قفاری، دومان
بیتیك : مجموعه اشعار رضا قفاری (دومان)
اندیریم باغلانتی سی :
http://www.turuz.com/post/riza-ghaffari-toplaghi-duman-husen-mehemmedzade-sadiq-duzgun-fars-turk-ebced-tebriz-turuz-2013.aspx?lang=tr
+0 بیهن
اؤزگورلوك
ماشینیمین ایچینده
تورك ماهنی‌لارین آچیرام
سسین ایسته‌ین زامان
یوكسلدرم گئدر چاتار گؤگ اوزونه
Cd مین ایچینده فارسیجا ماهنی دار وار
آنجاق اولاری قوناقلار داریخماماسینا گؤره
یاندیرتمیشام cd یه
یئرین بوش دوستوم
دونن بیردن یئریكله‌دیم
شهرده بیر توركو ماهنی سسی اوجالسین دییه
گوپپولردیم قارداش
+0 بیهن
جادا گئدیر، من گئدیرم، چای گئدیر
اورگیم توتقون‌دو، گؤرگیم* گئدیر
جوتونو ایتیرمیش سونادان سوروش
سن‌دن آیری دوشمك منه نه ائدیر
نا محرم اللردن سنی آلینجا
قوللاریمی سنین بوینان سالینجا
كؤلگه كیمی تورپاقدان سورونوركن
هارا گئتسه‌ن، گله‌جگم دالینجا
قیرمیز آلما، چولاق اله یاراشماز
ساری یارپاق قیرمیز گوله یاراشماز
من‌نن دانیش آمما عیتابینان یوخ
شیرین دوداق آجی دیله یاراشماز
ناغیل‌لاردا، هردن بیر توز قوپاردی
بیرسی ایتیره‌ردی، بیرسی تاپاردی
ناغیلیمدا، یوخومدا، بیر توز قوپدی
بیر دوی* گلدی سنی گؤتدی آپاردی
****
حسین منزوی
گؤرك görək : ظاهر
دوی düy : كیتابدا بئله یازیلمیشدی آنلامین تاپانمادیم یانی نمنه.
+0 بیهن
برای مثال می‌خواهیم بگوییم «در
سفید است». در این جملات نهاد سوم شخص مفرد (او، آن، این) است.
پسوند «dı / di / du / dü» به کلمه اضافه شده و معنی «است» می‌دهد. جزو پسوندهای چهار حالته است. برای کلمه نیست از «دییل» استفاده می‌شود. در زبان گفتار تلفظ کلمه «دییل: نیست» به شکل‌های مختلف «دییر، دؤیور، دؤیول» استفاده می‌شود. در این کتاب از شکل «دییل» استفاده شده است.
قاپی
آغ‌دی. در
سفید است.
قاپی آغ دییل. در
سفید نیست.
طبق جدول زیر با توجه به آخرین حرف صدادار کلمه پسوند انتخاب می‌شود.
اسم + اسم + دی/ دی/ دو / دو
|
آخرین حرف صدادار کلمه |
پسوند |
مثال |
معنی |
|
a-ı (ا ، ی) |
دی dı |
آغ‌دی ağdı |
سفید است |
|
(ئ، ه، ی) e- ə- i |
دی di |
ایستی‌دی istidi |
گرم است |
|
(و، و) o- u |
دو du |
بوش‌دو boşdu |
خالی است |
|
(ؤ، و) ö- ü |
دو dü |
بؤیوک‌دو böyükdü |
بزرگ است |
موز ساری‌دی. موز زرد است.
دنیز گؤی‌دو. دریا آبی است.
سو سویوق‌دو. آب سرده.
هاوا نه جوردو؟ هوا
چظوره؟
هوا ایستی‌دی. هوا
گرمه.
هاوا سویوق‌دو. هوا
سرده.
هاوا ایستی دییل، سویوق‌دو. هوا گرم نیست، سرده.
آیلین یئتمیش دوققوز یاشیندا، قوجا‌دی. آیلین 79 سالشه، پیره.
تورکجه چتین دییل. ترکی سخت نیست.
حالت سوالی
در جواب سوال از هه: بله، و یوخ:نه استفاده می‌شود.
هاوا سویوق‌دو؟ هوا سرد است؟هه، سویوق‌دو. بله سرده.
یوخ، سویوق دییل. نه سرد نیست.
قاپی آچیق‌دی؟ در باز است؟
هه آچیق‌دی. بله باز است.
یوخ آچیق دییل. نه باز نیست.
تئلویزیون آچیق دییل؟ تلویزیون روشن نیست؟
آچیق‌دی. روشنه.
آراز ائوده دییل؟ آراز در خانه نیست؟
یوخ، ائوده دییل، ائشیک‌ده. نه، در خانه نیست، بیرونه.
حسن مریض‌دی؟ حسن مریضه؟
هه، مریض‌دی. بله، مریضه.
آراز ائوده دییل؟ آراز در خانه نیست؟
یوخ، ائوده دییل، ائشیک‌ده. نه، در خانه نیست، بیرونه.
حسن مریض‌دی؟ حسن مریضه؟
هه، مریض‌دی. بله، مریضه.
+0 بیهن
یئنه بیر قملی قزل یازماغی باشلانمادادیر گل
یئنه ظولمون اوتو هر بیر یئره داشلانمادادیر گل
یئنه هیجران یئلی عئشقین یوواسین ییخدی داغیتدی
یئنه عاشیقلریوین گؤزلری یاشلانمادادیر گل
داها شنلیك سسی گلمیر ائویمین هئچ بوجاغیندان
یئنه دوستلوق یوواسی یانماغا باشلانمادادیر گل
داها عاشیق‌لیگی بولبول گوله معنا ائلییه‌نمیر
یئنه بیرلیك سسی عالمده یاواشلانمادادیر گل
یئنه حسرتله "شفیق" اؤز قزلینده بئله سؤیلر
گل كی ائل شاعیرینین گؤزلری یاشلانمادادیر گل
كیتاب دا اویاق‌لاری (قافیه‌لری) آشاغیداكی كیمین یازیلیپ بللی دگیل سونو دور گل دیر یا دیر اكی‌دیر.
باشلانمادادور گل : باشلانمادادیر گل یا باشلانمادا دور گل
یاشلانمادادور گل: یاشلانمادادیر گل یا یاشلانمادا دور گل
...
من بیرینجی بیچیمی یازمیشام.
بتول مطیع نوع پرور (شفیق) – بیر آددیم گل یئتیشك
+0 بیهن
سنده آخیر عشق بازاریندا اویناتدین منی
بی وفالار مكتبیندن درس آلیب آتدین منی
سنده آخیر وئرمه دین عشقه بها ای بی وفا
سنده آخیر چوخ اوجوز بیر قییمته ساتدین منی
سن كی عشقیلن محبتدن دییه‌ردین هر زمان
پس نئجه اینصاف ائدیب بیر بئیله آغلاتدین منی
سن دئمیشدین ائیله‌رم اثبات من عشقین گوجون
اما آخیر بیر سحر یالقوزلارا قاتدین منی
سن كناریمدا اولاركن سانكی بیر دریا ایدیم
سن گئدیب بیر لحظه ده صحرایا اوخشاتدین منی
سن گئده ندن بیلمیرم صوبحیله شامین فرقینی
تار ائدیب صوبحو گوزومده شامه آلّاتدین منی
سن دییه‌ردین تا نفس وار پوزمارام پیمانیمی
سیندیریپ پیمانیوی بیر عؤمر آغلاتدین منی
سن گئده‌ركن یازدی بیر شعریله اؤز دردین شفیق
گئتدین اما داغ هجرانیندا قایناتدین منی
بتول مطیع نوع پرور (شفیق) – بیر آددیم گل یئتیشك
+0 بیهن
هاچانسا قاییدیب گله‌جگم من
بیر داها دانیشیب گوله‌‌جگم من
گؤزونون یاشینی سیله‌جگم من
حسرتله آغلاما، حسرتله باخما
گؤزونون یاشینی سیله‌جگم من
سئوگیلیم داریخما، گولوم داریخما!
گؤزلریم دولوپدور دیندیرمه منی
نیسگیللی سؤزلرله یاندیرما منی
قوروروم سینماییپ سیندیرما منی
اونسوز دا ییخیلمیش ائویمی ییخما
قوروروم سینماییپ، سیندیرما منی
سئوگیلیم داریخما، گولوم داریخما!
اوزاقدا اولسامدا یانیندایام من
فیكرینده روحوندا جانیندایام من
لاپ سنین قلبینده، قانیندایام من
اؤزونو اله آل، قلبینی سیخما
سئوگیلیم داریخما، گولوم داریخما
+0 بیهن
در الفبای تركی آذربایجانی حرف ğ معادل غ می باشد مانند :
آغلاماق ağlamaq
یاغ yağ
داغ dağ
اوغلان oğlan
آردینی اوخو
+0 بیهن
من آرزی ائدردیم كی ، جهان جننته دؤنسون
افسوس بوتون آرزیلاریم قالدی گؤزومده
هر درده دؤزوپ ، هئچ ده شیكایت ائله‌مزدیم
ای واه ! شیكایت دویولور ایندی سؤزومده
گون باتدی اوزاقلاردا شفق سؤندو بیر آزدان
توفان قوپاراق قالمادی یوللاردا ایزیم ده ،
یاندا اوچوروم ، اؤنده چیخیلماز قایالار وار ،
یوكسلمه یه، آه، تاب و توان یوخدو دیزیمده
آردینی اوخو
+0 بیهن
"ایستگاه" سؤزجویونون یئرینه نه ایشلهنه بیلر؟"
ایكی دلیله گؤره بو سورغونون جاوابی وئریلمهلی دیر:
ایكی دلیله گؤره بو سورغونون جاوابی وئریلمهلی دیر:
آردینی اوخو
+0 بیهن
ایچدیمسه حیاتین شرابیندان
آغزیمدا زهرلی دادی قالدی
بیرچوخلاری كؤچدو بو جاهاندان
داشلاردا كیتابدا آدی قالدی
سیرین دییرك اؤلدوسه فرهاد
داغلاردا اونون فریادی قالدی
گؤگلومده یارین خاطیره‌سی باخ!
یالنیزلیغیمی آنلادی قالدی
سئل باسدی بوتون یوردلاری كندی
باخ آشناسی كؤچدو یادی قالد
آردینی اوخو
بازدید
بلاگا گؤره
آختاریش
بؤلوم لر
سون یازیلار
- رنگ ها در ترکی آذربایجانی
- صفت در ترکی آذربایجانی
- قوشو دا ویراسان گؤزوندن گرك
- حسرت یاشی - رضا غفاری (دومان)
- سنسیز یاشاماغا دوشوننمیرم - رضا غفاری (دومان)
- 34 - تورك ماهنی
- 33 - جادا گئدیر، من گئدیرم، چای گئدیر
- جمله با فعل است در ترکی آذربایجانی
- 30 - یئنه بیر قملی قزل یازماغی باشلانمادادیر گل
- سنده آخیر عشق بازاریندا اویناتدین منی
آرشیو
سایغاج
ایمکان لار
بازدید
�