نه قدر آغلاسان آغلا كی ،سنین آغلاییشین

بو قارانلیق گئجه ایچره اریییب محو اولاجاق

نه سنین‌چین ده، بو گؤیلرده قیزیل گون دوغاجاق...

گئجه‌نین قلبی قارا بیر داشا بنزر و گؤیون

پردئیئ ظولمتی آلتیندا اریر آه و فغان ...

سنین آنجاق او فغانین‌دی بو گؤیلومده قالان!

اومما یاردیم بو سمادان بو یاشیل چارداق‌دان

سنه بو اؤلكه‌ده قانون قارا بیر داخما وئریب

خانا ییلدیزلی ویاشیل آسما وئریب

نه قدر آغلاسان آغلا كی ،سنین آغلاییشین

بو قارانلیق گئجه‌نین قلبی ایچینده اریییر

كیمسه سۏرماز : بو قارانلیقدا بو سس ناله نه‌دیر؟

نه قدر قارا اولسا گونوموز

بو بئش گونلوك فیسا حیات شیرین‌دیر

قارانلیق‌سا گئجه، سحر ایشیق‌دیر

فیكیر وارسا ماوی دنیز انگین‌دیر1.

توركجه یازدیم شیرینلشدی سؤزلریم

گؤزلوك تاخدیم آیدینلاشدی گؤزلریم

گوندن گونه سولدو یازیق اورگیم

داغ یولوندا ایتدی آیاق ایزلریم.

حبیب ساهیر، یانان یاشیل، نشر افكار

****

1- گئنیش،اوجوبوجاغی گؤرونمه‏یه‌جك قدر گئنیش، دَرینلیك، یاییْقلیق (پهن، فراخ)

صوتی فایلی اندیرین (دانلود)

دانلود:

http://hosaedi.arzublog.com/uploads/hosaedi/4_ezzati-kasib.mp3

میوه‌یه حسرت‌دی نئچیل كار كاسیب

گئت خبر ائیله كاسیبی پاس باسیپ

باخسون اگر آغزینا یوخدور دیشی

جامئعه‌ده یوخ كاسیبین ارزیشی

یوخدو دامارلاردا قانی كار كاسیب

ایشلمه‌گه یوخدو جانی كار كاسیب

چوخلو شامین قئیدینی شامدان وېریپ

طایفاسی گلمیر هامی اوندان قېرېپ

دار گونونه یوخ دایاغی كار كاسیب

گولمه‌دی هئچ واخت دوداغی كار كاسیب

ائیله نظر یا رب اۏدا بنده‌دی

چوخلو زامان نفسینه شرمنده‌دی

زیندیگیوین یوخ مزه‌سی كار كاسیب

پالتاروون یوخ تزه‌سی كار كاسیب

مجلئسه گئتسه اۏنا یۏخ های وئرن

دورسادا صف‌ده اۏنا یۏخ چای وئرن

گؤرمه‌دی اؤمرونده صفا كار كاسیب

آج دولانیر  (؟)كار كاسیب

طایفادا تحریم ائلیییپلر اۏنو

آروادینین مجلیسه یۏخدور دۏنو

قیزلارینین یۏخ جاهازی كار كاسیب

یوخدو اؤونده فئر گازی كار كاسیب

دریا كیمی موج – تلاطوم‌ده دی

اؤمورو اونون ریم دادادان ریم ده دی!

داغلارین اۆستۆ لالادی كار كاسیب

هر مرضه موبتلادی كار كاسیب

باشماغی یوخدو كاسیبین بچه‌سی

چاره‌سیزین داغلارا تۆشدو سسی

اۏعلادی باخمیر سؤزونه كار كاسیب

هئی دانیشیر اؤز اؤزونه كار كاسیب

یا رب اۏنون حددن آشیپ مئحنتی

اؤعده یۏخو فرش و متككا پتی

اقصاتینی سالدی دالا كار كاسیب

گل گنه توشدو ایسالا كار كاسیب

اؤلسه اگر هئش‌كسه اۏلماز خبر

ثیروتی یوخدو اولا زیر و زئبر

بایرامینا كیشمیشی یوخ كار كاسیب

دۆز تؤرمه‌للی ایشی یوخ كار كاسیب

طایفادا یۏخ دردینه درمان ائدن

اؤلسه اگر ختمینه اولماز گئدن

(آتالارسؤزو : كاسیب اؤلوسونه یاس ساخلاماز!)

ایشلری توشدو چتینه كار كاسیب

چاتمییاجاق مقصدینه كار كاسیب

چوخ كئفی‌ساز هر جۆمه دربت‌ده‌دی

آمما كاسیب خوش گونه حسرت‌ده‌دی

باخچاسینین بئلچه‌سی یوخ كار كاســــــیب

قیزلارینین ائلچیسی یوخ كار كاســــــیب

چوخ گئجه‌لر عزتی آغلار گؤزوم

دئ ائشیدنلر بئله بیلسین سؤزون

اللری چاتمیر چاریغا كار كاســــــیب 

گــــــــل گنه توشدو تیریـــــــغا كار كاسیب!

ضمایر شخصی

من mən             من                     بیزbiz                ما                    
سنsən              تو                      سیز siz               شما
او o                   او                      اونلار onlar         آنها

اعداد    

بیر         1           اون بیر                11         اون        10         یوز         100
ایکی       2           اون ایکی              12         ییرمی      20         ایکی یوز   200
اوچ         3           اون اوچ                13         اوتوز       30         اوچ یوز     300
دؤرد       4           اون دؤرد               14         قیرخ       40         دؤرد یوز   400
بئش       5           اون بئش              15         اللی        50         بئش یوز   500
آلتی        6           اون آلتی               16         آلتمیش    60         آلتی یوز    600
یئددی     7           اون یدئدی            17         یئتمیش   70         یئددی یوز 700
سککیز     8           اون سککیز            18         سکسن    80         سککیز یوز 800
دوققوز     9           اون دوققوز            19         دوخسان   90         دوققوز یوز 900
اون        10         ییرمی                  20         یوز         100        مین        1000

یوز مین: صد هزار                
میلیون : میلیون
میلیارد: میلیارد

32 اوتوز ایکی                                
57 اللی یئددی
105 یوز بئش
995 دوققوز یوز دوخسان یئش
1004 مین دؤرد
1369 مین اوچ یوز آلتمیش دوققوز          
14500 اون دؤرد مین بئش یوز
37658 اوتوز یئددی مین آلتی یوز اللی سککیز
1350000 بیر میلیون اوچ یوز اللی مین

کلمه بعد از اعداد جمع بسته نمی‌شود.

ایکی ماشین           دو ماشین             
دؤرد ائو                چهار خانه

یاریم (yarım): نیم

یاریم کیلو آلما                     نیم کیلو سیب
یاریم ساهات                      نیم ساعت
یاریم مئتیر                        نیم متر

نکته: برای ساخت اعدادی مثل یک و نیم، دو و نیم و ... با واحد شمارش مانند متر، کیلو و ساعت و ... کلمه یاریم بعد از واحد شمارش استفاده میشود.

بیر ساهات یاریم                   یک و نیم ساعت
ایکی میلیون یاریم                دو و نیم میلیون
بئش میلیارد یاریم                 پنج و نیم میلیارد
اوچ مئتیر یاریم ایپ               سه و نیم متر طناب

تئلفون شماره سی                 شماره تلفن

09397368623

صیفیر دوققوز یوز اوتوز دققوز  یئددی یوز اوتوز آلتی سکسن آلتی ییرمی اوچ

من قورخورام، سن قورخورسان،

او دا قورخور، بو دا قورخور،

بیز قورخوروق

تزه فیكیر بئینیمیزه گلن كیمی

تئز قورخوروق.

باشقاسین‌دان قورخدوغوموز بس دییلمیش،

اؤزوموزدن بیز قورخوروق!

قورخو، قورخو!

بیر قورد اولوب یئییر بیزی ایچیمیزدن،

نه گؤزلییر وطن بیزدن؟

ایراده یوخ،

كیشی‌لیك یوخ.

بیز قورخوروق،

بیز سوسوروق.

فیكیر اؤلور،

جان سوستالیر،

اورك دونوب،

روح بوغولور.

قورخو بیزیم دیلیمیزده كیلید اولور،

بئینیمیزده قیفیل اولور.

درد بودور كی، بو دردی ده

بیز قانیریق، بیز بیلیریك.

قورخا قورخا

اؤزوموز ده اؤزوموزچون

بیز قورخویا چئوریلیریك.

منیم سۏل الیمده یانیق یئری وار
او منه تؤحفه دیر كؤرپه‌لیگیمدن
اۏتون اۏتلوغوندان خبرسیز واختلار
الیمی مانقالدا یاندیرمیشام من
**
منه جیز دئدیلر
آنجاق قورخمادیم
الیمی یاندیریب تانیدیم اۏتو
منیم حیاتیله ایلك تانیشلیغیم
الیمی یاندیران اۏتدان باشلادی
**
اۏخشادی گؤزومو هله اوشاق‌كن
اوجاغین آل الوان آلاوی كؤزو
دونیایا گله‌لی، بیلمیرم ندن،
نییه وورولدوقسا یاندیریر بیزی
**
من اۏتدان قورخمادیم یانانا قدر
من قۏرخو بیلمه‌دیم قانانا قدر
ائله كی یاندیم
اۏتلا اویناماقدان قورخدوم دایاندیم
باشلاندی قورخو
باشلاندی احتیاط
باشلاندی حیات ...

ساچلاریما دن دوشور، دن دوشور، یامان دوشور

هر باخاندا آنامین، اۆرگینه قان دۆشور.

بو آغ ساچلار، آی انا، سنی درده سالماسین

ساچیمین آغلیغیندان قانین هئچ قارالماسین!

آلیشیرام گئجه‌‌لر ماسا آرخاسیندا من

ساچلاریمدا آغاریر قلبیمین آتشیندن

سن دئمه كی بالامین بلكه گیزلی قمی وار

واختسیز آغاران ساچیمین اؤزگه بیر عالمی وار

اؤلوم بئله قم دییل بو حیاتی دویانا

من بو آغ ساچلاریملا اؤعونورم، آی آنا

قارا، شوه ساچلاری طبیعت وئرمیش منه

من گۆونه‌بیلمرم اۏنون بو تؤعفه‌سینه

زحمتی حیاتیمین ایلك بزه‌گی سانمیشام

یایقین بیر سورون اولان، اندیر، ائندیر یوخسا ایندیر!

بو سؤزجوک download قارشیلیغی دیر. بو سؤزجوک اؤزتورک (کؤک‌تورک) بیر سؤزجوک دیر آمما تورکیه تورکجه‌سینده دۆزلیپ سۏرا بیزیم تورکجه‌یه گلیپ و قوللانماقدادیر. تورکیه تورکجه‌سینده اَنمک (ənmək) یئرینه اینمک (inmək) ائیلمی ایشلنیر و بو اۆزدن اندیرمک یئرینه ده ایندیرمک و بئله‌سی اندیر یئرینه ایندیر.

بونو آچیقلامالییام  انمک ائیلمی آذربایجان‌دا لهچه‌لرده دگیشیکلی تلففۆذلری واردیر اؤرنکچه :

انمک، یئنمک، ("ائنمک"ی من بیلمیرم!). بئله‌جه یا اندیر دوز دیر یا یئندیر و ایندیر دوز دییل!

حسرت یاش اولوب، گؤزلره دولماقدادی، دای گل

گؤز یاشلاری آخماقدا، سئل اولماقدادی، دای گل

هجران تورو دونیانی قفس تك بورویوبدور

دونیا كیمی باغریم دا دارالماقدادی، دای گل

هجرینده كئچن لحظه لری یانقیلی ساز تك

قم پنجه‌سی، آه نغمه‌سی چالماقدادی، دای گل

سن‌سیزلیگه دؤزمك نه سایاق مۆمكۆن اولارمیش

دؤزدوم، دؤزوموم جانیمی آلماقدادی، دای گل

گل قوی گونشین بایداسی دونیایه جالانسین

باغریمدا قارانلیق ایزی قالماقدادی ، دای گل

سال داغلارا های، گؤیده بولوتلار دیله گلسین

یارپاق كیمی وارلیق بویو سولماقدادی، دای گل

یاتماز، یولونو گؤزلریم اولدوز كیمی گؤزله‌ر

گؤزلر كؤكو حسرتله سارالماقدادی، دای گل

هر گون سحر  آددیملاریوین ماهنیسین ایزله‌ر

گؤزوم دوشدو تزه آیا

دئیم هلبت گله‌جكسن

قند الیمدن دوشدو چایا

دئدیم یقین گله‌جكسن

***

گینه دونیا كیمی باغریم دارالیب 
قولاغیم سسده، گؤزوم یولدا قالیب 
سیزلاییر ساز كیمی قمدن اوره‌گیم 
هانسی عاشیق اونو حسرتله چالیب ؟ 
كیم آچیب غم قاپیسین وارلیغیما ؟ 
نییه ایستك قاپیسی باغلی قالیب ؟ 
گینه حسرت، گینه آخشام، گینه غم 
گینه دویغو گولو كؤكدن سارالیب 
نه دیلك بازلیغی‌دیر چیلقین اورك ؟ 
من اوچون عرصه دونیا دارالیب 
یورما یار یار دئیه‌رك، یار اوره‌گین 
اودا اؤز ایسته‌گینه فیكره دالیب 
سحر اولسادم دا یالان وارلیغیما 
قارا بایراق گئجه لر كؤلگه سالیب 

***

***

سیغماییر ایستكلریم منطقلرین اركانینا

ایسته ییر عنوان اولوم دیوانه لر دیوانینا

سن آچان گوندن قاپانمیش یوللاری رؤیالره

مین دیلك ایلمكله‌نیر هر دم گؤیول دامانینا

هانسی یوللاردان گلیرسن گؤیده اولدوزلار گولور

چن دوشور حسرت قباسیندان باخیش میدانینا

سن دوننلر باغچاسیندا اكدیگیم بیر آرزوسان

گئج بئجردین دوشمه دی كؤلگه ن گؤروش ایوانینا

دامجی دامجی قان دامیركن ، قلبیمین پیمانه سی

دالغا – دالغا یوكسلیر میدان وئریر توفانینا

قوی اؤره‌ك دریای عشق اولسون، بوتون وارلیق گمی

قوی چئویرسین دالقالار دونیانی قان عمانینا

"سحر خانیم" دان

زامان دارېسقال‌دېر

                                    حیات اؤته‌ری

پارلاق گله‌جه‌گه تله‌سیره‌م من

اۏ قېزلې، اۏغلانلې، نوه‌لی چاغا

دانېشدېغېم دیلده یازېب پۏزماغا

بخته‌وه‌ر آنلارا، بخته‌وه‌ر گۆنه

دره‌یه، تپه‌یه، باغچایا، باغا

گۆلۆش‌لۆ اۆزلره، بۆلبۆل سسینه

روحومون ان گؤزل مرتبه‌سینه

پایېز یارپاغې تك زاغ-زاغ اسیره‌م

سئویملی صاباحا من تله‌سیره‌م

     صاباحا یۏل – فریبا ابراهیمی – انتشارات آزر سبلان